Ο κερατόκωνος είναι μια πάθηση κατά την οποία το φυσιολογικά στρογγυλό σχήμα της εξωτερικής επιφάνειας του ματιού, που ονομάζεται κερατοειδής, παραμορφώνεται και αναπτύσσεται μια διόγκωση σαν κώνος, με αποτέλεσμα μια σημαντική μείωση της όρασης. Η εξέλιξη του είναι γενικά αργή και μπορεί να σταματήσει σε οποιοδήποτε στάδιο από ήπιο έως σοβαρό. Καθώς εξελίσσεται, ο κερατοειδής εξογκώνεται και λεπταίνει, γίνεται ανώμαλος και ορισμένες φορές σχηματίζει ουλές.
Ο κερατόκωνος δεν είναι μια από τις πιο κοινές οφθαλμολογικές παθήσεις, αλλά δεν είναι και σπάνια. Έχει εκτιμηθεί ότι συμβαίνει σε 1 κάθε 2.000 άτομα στο γενικό πληθυσμό. Η ασθένεια συνήθως εμφανίζεται στους νέους κατά την εφηβεία ή στα επόμενα νεανικά τους έτη. Συναντάται σε όλα τα μέρη του κόσμου, χωρίς γνωστό αξιοσημείωτο γεωγραφικό, πολιτιστικό ή κοινωνικό μοτίβο.
Ποια είναι τα συμπτώματα του κερατόκωνου;
Η πρώτη ένδειξη του κερατόκωνου στον ασθενή είναι μια θόλωση και παραμόρφωση της όρασης λόγω αστιγματισμού, όπου στα πρώτα στάδια μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά τα οποία απαιτούν συχνές αλλαγές. Η συνεχιζόμενη λέπτυνση του κερατοειδούς συνήθως εξελίσσεται αργά για 5 έως 10 χρόνια και στη συνέχεια τείνει να σταματήσει. Μερικές φορές, είναι ταχέως εξελισσόμενη και, σε προχωρημένο στάδιο, ο ασθενής μπορεί να βιώσει μια ξαφνική θόλωση της όρασης στον έναν οφθαλμό η οποία καθαρίζει σε μια περίοδο εβδομάδων ή μηνών. Αυτό ονομάζεται «οξύς ύδρωπας» και οφείλεται στην αιφνίδια εισροή υγρού μέσα στον κερατοειδή. Σε προχωρημένες περιπτώσεις επιφανειακές ουλές σχηματίζονται στην κορυφή του εξογκώματος του κερατοειδούς με αποτέλεσμα περαιτέρω μείωση της όρασης.
Ποια είναι η θεραπεία του κερατόκωνου;
Στα πρώτα στάδια του κερατόκωνου, τα απλά γυαλιά οράσεως μπορούν να διορθώσουν την ήπια μυωπία και τον αστιγματισμό. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, οι σκληροί φακοί επαφής είναι ο μόνος τρόπος για να διορθωθεί η όραση επαρκώς, και τον περισσότερο καιρό είναι μια μόνιμη θεραπεία. Πρέπει να γίνει εφαρμογή με μεγάλη προσοχή και οι περισσότεροι ασθενείς με κερατόκωνο χρειάζονται συχνές εξετάσεις και συχνές αλλαγές φακών επαφής για να επιτευχθεί καλή όραση.
Mια από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους για την θεραπεία του κερατόκωνου είναι το Cross – Linking ή αλλιώς μέθοδος διασύνδεσης του κολλαγόνου του κερατοειδούς. Στη μέθοδο αυτήν προσπαθούμε να επέμβουμε στο κολλαγόνο του κερατοειδούς με την χρήση βιταμίνης ριβοφλαβίνης B2, αλλά και κατάλληλη χρήση φωτός συγκεκριμένου μήκους κύματος (UV-A) ώστε να επηρεάσουμε τις ελαστικές ιδιότητες του κερατοειδή, για να πάψει να είναι χαλαρός όπως είναι στην περίπτωση του κερατόκωνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο κερατοειδής να σκληρύνει και να μην χάσει την μορφή του με την εξέλιξη της ασθένειας. Το cross-linking είναι η μόνη μη-επεμβατική μέθοδος για την αντιμετώπιση του κερατόκωνου.
Σε λιγότερο από 10 % των ασθενών με κερατόκωνο η μεταμόσχευση κερατοειδούς είναι απαραίτητη. Σε αυτή τη διαδικασία ένα μεγάλο μέρος του κεντρικού κερατοειδούς του ασθενούς με κερατόκωνο απομακρύνεται και αντικαθίσταται με τον κερατοειδή χιτώνα ενός πρόσφατα αποθανόντος προσώπου.